Page 55 - TURİZM SEKTÖR ANALİZ RAPORU

Burhaniye’de 1999 yılından sonra kayaya oyulmuş sunak ve kült kompleksi dizisine sahip arkeolojik
merkezlerinin tespit edilmesi, ilçenin kültür ve inanç turizmi açısından orijinal bir görünüm
kazanmasını sağlamaktadır. Cilalı Taş Devri’nden beri var olan “Tanrılaştırılmış Doğa ve Bereket
İnancının en güzel örnekleri olan Kaya sunakları ve kült merkezleri, bölgede özellikle Madra Dağı’nın
eteklerindeki Burhaniye köylerinde yoğun olarak mevcuttur. Benzerlerine Ege Bölgesi, Trakya,
Balkanlar ve Orta Avrupa’da rastlanan bu kültistik anıtlar, Burhaniye’nin ilginç bir konumda olmasını
sağlamaktadır.

Dutluca Köyü’nde Delik Taş, insan eliyle yapılmış ritualistik özelliğiyle “Ana Tanrıça Kültü”
açısından Delik Taş ve Kaya kültü ile bağlantılı olan Merdivenli Kaya önem arz etmektedir. Börezli
Köyü’nde Fugla Tepe’nin zirvesindeki kayalık alan ve Bahadınlı Köyü’nün doğusunda yer alan Dede
Kaya, benzeri oluşumlar da dikkate değerdir. Dedekaya kült kompleksi ile ilişkisi olan İnkaya
Mağarası, doğal bir kaya kitlesi olup insan eliyle düzenlemeler yapılarak oluşturulmuştur. Kaya ve
tepe kültleriyle bütünleşen mağara komplekslerine sahip bu bölge, Ege adaları, sahil kesimlerinde ve
Balkanlarda rastlanmaktadır. Pelitköy Beldesi’ndeki Harman Kayası bir başka kült mağarası olarak,
mağara ve tepe sunakları özelliklerini taşıyan arkeolojik bir kimliktedir. Bölgenin en ilginç arkeolojik
oluşumlarından biri olan Kuyumcu ve Kırtık Köyleri arkasındaki Çamoba Yaylası’ndaki Kaplan
Sivrisi, bir akropol görünümünde olup, kültistik bir oluşumu göstermektedir. Burhaniye’nin önemli
kült merkezlerinden birisi olan Hisarköy’deki zirvenin üzerinde yer alan kaya sunağı ve etrafındaki
kayaç yapılaşma ilginç bir kültsel bütünleşme göstermektedir. Karadere Köyü’nün Boran
Yaylası’ndaki Asarkaya, Kırtık Köyü’nün güneybatısındaki Ballıktaş ve Taylıeli Köyü’ndeki Duvanlı
Kaya (Dualı Kaya) gibi üç kaya kompleksi de önemli kült mekânlardır. Ören Mahallesi’nin kuzey
doğusunda yer alan Yılanlı Tepe, bir kült yeri olup, üzerinde kaya düzenlemeleri ile önemli bir
arkeolojik alandır. Burhaniye ve köylerinde insan eliyle kayalara biçim verilen bu “kaya-oyma
anıtları” ve arkeolojik eserleri, ilçenin tarih, kültür ve inanç turizmi açısından orijinal potansiyelidir.
Bölge ve özellikle ilçe için büyük bir değere sahip olan kaya sunakları ve kült merkezleri, alternatif
turizm çeşidi olarak ön plana çıkarılmalı ve ilçenin turizm pazarlamasında kullanılarak destinasyon
imajı haline getirilmelidir

Eski çağlara ait sunaklardan başka aynı ilgiyi bekleyen diğer kutsal alanlar ise, yöreye Türklerin
gelmesiyle oluşan Pelitköy’deki Çamlık Tepe ve Dede Tepe’dir. Burhaniye merkezinde tarihi eser
niteliğine sahip ve dönemlerinin mimari özelliğini koruyan birçok camiye sahip olup, bu camiler
turistik değer özelliği taşımaktadır. İlçe merkezi dışında olan camilerden ilginç olanı Şahinler Köyü
Camisidir. 18. yy’ın ikinci yarısında inşa edilmiş olan cami, mimari özelliklerinin yanı sıra son derece
zengin iç mekan süslemeleri ile dikkat çekicidir ve Türk barok üslubunda işlenmiş manzara resimleri
ile dönemin ender örneklerinden biridir. Bu caminin plan ve mimari özellikleri açısından benzer bir
örneği de Ağacık köyündeki Ağacık Cami’dir.

Burhaniye’de tarihi niteliğe sahip pek çok türbe, kendine özgü değerleriyle ilçenin kültürel
varlıklarıdır. İlçenin bir başka değeri ise mezarlıklardır. İlçede eski çağlardan kalan mezarlıklar Çoruk,
Kızıklı, Bahadınlı, Karadere ve Taylıeli köylerinde mevcut iken Osmanlı Dönemine ait mezar
taşlarının en güzel örnekleri Çoruk, Taylıeli, Börezli, Pelitköy, Kızıklı mezarlıklarında olup bir açık
hava müzesi niteliğindedir ve bu mezarlıklar, köylerin turistik değerlerini arttırmaktadır.

İlçenin eski yapıları arasında Gazhane sokağında bulunan Yunan Haçı biçimindeki kilise, 15. yy’a ait
Pazarbaşılar Hamamı, Çoruk köyündeki Okuf Köprüsü, Zeytinyağı fabrikaları, Sabunhanesi ve
mahallelerin ara sokaklarında geleneksel konutlar mevcuttur. Kültürel mirasın korunması amacıyla
bakım ve onarımları yapılan ve aslına uygun olarak restore edilen eski yapılar konut, kültür merkezi,
müze ve sanat galerisi olarak kullanılmaktadır. Koruyarak kullanma ilkesi ile sürdürülebilir turizmin
sürekliliğini gerçekleştiren Burhaniye, bu hassasiyetini Mayıs 2006 tarihinde “Tarihi Kentler
Birliğine” üye olarak da göstermektedir.