Franchising
Franchising
bir işletme sisteminin ürünlerinin ve hizmetlerinin sunulduğu ekonomik bir
paylaşım türüdür. Franchising sisteminde en az iki kişi vardır.
- Franchise veren: Gelişmiş
bir üretim, işletme ve pazarlama sistemine, ticari isme ve tescilli bir
ticari markaya sahip olan herhangi bir işletme,
- Franchise alan: Bu
olanaktan yararlanan söz konusu sistem dahilinde üretilen veya satılan mal
ve hizmetlerin dağıtımını bağımsız olarak yaparak, karşısında bu sistemin
kendisini kullandıran sistem sahibi franchise verene belirlenen bir ücret
ödeyen işletme, teknik olarak franchise bu ekonomik ilişkinin ismidir. Bu
terim yapılan iş için kullanılmaktadır.
Franchise
zinciri nasıl başlar?
Başarılı bir işletme sahibi,
işletmeler zincirini genişletmek, ancak yeni açılacak işletmelerin sahibi olmak
ve yönetmek istemiyorsa sahip olduğu işletmenin ticari ismini ve tescilli
markasını veya işletme sistemini bağımsız bir ikinci kişiye (franchisee)
kullandırmak ister ve karşılığında belirli bir ücret talep ederse franchise
zinciri başlamış olur.
Franchising´in
de yükselen sektörler nelerdir?
Daha çok hizmet ağırlıklı bir
ekonomi ve kadının çalışma hayatında yer alması ile birlikte franchising´de
yükselen ve gelişen sektörlerin dağılımında da değişim görülmektedir. Yükselen
ve gelişen sektörlere; ev ve ofis hizmetleri, bankacılık sektörünün yan
hizmetleri, postalama, reklam hizmetleri, paketleme ve taşımacılık, insan
kaynakları ve personel seçimi, otomotiv tamir ve bakım hizmetleri, iletişim ve
bilgisayar hizmetleri sektörlerini örnek olarak verebiliriz.
Franchising
zincirlerinde birbirine benzerlik bir dezavantaj mıdır? Müşteri çeşitlilik
istemez mi?
Toplum bilimciler, Türkiye´deki
göç olgusunu da göze alarak tüketim kültürlerini ve bu kültürler içindeki
sapmaları incelediklerinde, kişilerin tüketim aşamasında arzu ve
davranışlarının güven esasının içgüdüsel tepkileri ile paralel olduğunu
saptamışlardır. Sonuç olarak çeşitliliğin, farklılığın aksine tüketimde
insanların standartlar ve detaylardaki benzer öğeleri tercih ettiklerini ve
benimsediklerini görmüşlerdir. Dolayısıyla franchisingde; birbirine benzerliğin
bir avantaj olduğu görülmüştür.
Bir
franchising satın almadan önce nelere dikkat etmek gereklidir?
- deneyimin türüne
- işin tam detaylı olarak
tanımlanmasına
- işi yürütebilmek için
gerekli optimal çalışma saati ve personel adedine,
- franchisor kimdir? Geçmiş
deneyimleri nedir? Çalıştırdığı yöneticilerin mesleki tecrübeleri yeterli
midir?
- sistem içinde diğer
franchise alanların işi nasıl yürüttüklerine,
- yatırım bedelinin ne
olacağına,
- devam eden yatırım
maliyetlerine,
- franchisor´dan alınması
gereken ürün ve hizmetler var ise kimden, nasıl alınacağına,
- franchise ilişkisinin
nasıl düzenleneceğine ve nasıl yenileneceğine,
- sistemden ayrılan
franchise varsa nedenlerine,
- işletmenin finans
sistemine,
bakılması ve bu konuda tecrübesi
olan bir avukat yardımıyla sözleşmelerin imzalanmasında yara görülmektedir.
Franchise
satın alınmak istendiğinde ilk olarak ne yapılmalıdır?
İlk yapılması gereken franchise
veren işletmelere ulaşılmasıdır. Ulusal Franchising Derneği´nin arşivinde bu
bilgiler bulunmaktadır.
Franchising
sisteminde başarı şansı nedir?
Konunun uzmanları ve
akademisyenler tarafından, franchising sistemi ile işletilen işletmelerin
bağımsız işletmelerden daha fazla başarı şansına sahip oldukları belirtilmekte
olup, istatistiki veriler açısından da her 100 franchisee işletmesinin sadece
5´inin başarısız olduğu gözlemlenmektedir. Bağısız işletilen KOBİ´ler üzerinde
yapılan araştırmalar , bu işletmelerden %65´nin başarısız olduklarını ve 5 yıl
içinde kapandıklarını ortaya koymaktadır.
ULUSAL
FRANCHİSİNG DERNEĞİ
Ergenekon Cad. Pangaltı İş Merkezi 89/15 80240 Pangaltı/ İSTANBUL
Tel: (0212) 2966628
Faks: (0212) 2245130
www.ufrad.org.tr
www.franchise.com