Bilindiği üzere, yabancılara verilecek çalışma izni ve çalışma izni muafiyetlerine dair iş ve işlemleri düzenleyen 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu 13/8/2016 tarihli ve 29800 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup, ülkemizde çalışmak isteyen yabancılara ilişkin çalışma izin talepleri bu Kanun ve diğer ilgili mevzuat kapsamında Bakanlığımızca değerlendirilmekte ve istemi uygun bulunanlara çalışma izni verilmektedir. Hâlihazırda çalışma izni başvuruları ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde, e-devlet kapısı üzerinden ilgili üniversite/kurum/işveren tarafından elektronik ortamda çevrimiçi olarak yapılmaktadır. Mezkûr Kanunun "Çalışma izni muafiyeti" başlıklı 13'üncü maddesinin birinci fıkrasında: "Çalışma izni muafiyeti kapsamında olan yabancılar, çalışma izni muafiyeti almak kaydıyla çalışabilir." hükmü yer almakta, Kanunun " " başlıklı 25'inci maddesinin birinci fıkrasında: Yönetmelik "Bu Kanuna ilişkin; a) Çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti başvuru şartları ve işlemleri ile bunların kapsam, tür ve süreleri, b) Çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilecek yabancılar ve çalışma alanları, ... Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle düzenlenir." hükümleri bulunmaktadır. 02.02.2022 tarih ve 31738 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin 48'inci maddesinde çalışma izni muafiyeti kapsamında bulunan yabancılar belirlenmiştir. Bununla birlikte, Yönetmeliğin Geçici ve Son Hükümler başlıklı yedinci bölümünde bulunan Geçici Madde 1'in ikinci fıkrasının (d) bendi uyarınca, çalışma izni muafiyetleri teknik çalışmalar tamamlanıncaya kadar mevcut uygulamalarda olduğu gibi yürütüleceği öngörülmüştür. Bu kapsamda E-Muafiyet (Yabancıların Çalışma İzni Muafiyeti) sistemi şimdiye kadar olan süreçte uygulamaya geçmediğinden, çalışma izni muafiyeti başvuruları Genel Müdürlüğümüzün yazılı onayı doğrultusunda Göç İdaresi Başkanlığınca ilgili yabancılara ikamet izni verilerek süreç yürütülmüştür.
Anılan Yönetmeliğinin 48'inci maddesinde çalışma izni muafiyeti kapsamında bulunan yabancılar belirlenmiştir. Buna göre özel kanunlarda yer alan hükümler ile yabancı ile işverenin diğer kanunlardan
doğan yükümlülüklerinin saklı kalması kaydıyla;

a) Bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler kapsamında çalışacak yabancılar bir aya kadar,

b) Türkiye'den ihraç edilen ya da Türkiye'ye ithal edilen mal ve hizmetlerin kullanılmasına ilişkin eğitim amacıyla veya Türkiye'ye ithal edilen makine ve teçhizatın montajı, bakım ve onarımı, kullanımına ilişkin eğitiminin verilmesi veya teçhizatı teslim almak veya Türkiye'de arızalanan araçların tamiri amacıyla gelecek yabancılar toplam üç aya kadar,

c) Sınırötesi hizmet sunucusu yabancılar üç aya kadar,

ç) 6102 sayılı Kanuna göre kurulmuş anonim şirketlerin Türkiye'de ikamet etmeyen yönetim
kurulu üyeleri ve diğer şirketlerin yönetici sıfatı olmayan ortakları ile bu şirketlerde ortak olmayıp en üst seviyede temsil ve ilzama yetkili olan Türkiye'de çalışacak yabancılar üç aya kadar,

d) Yurtdışında yerleşik olup İçişleri veya Dışişleri Bakanlığınca Türk soylu olduğu bildirilenlerden Türkiye'de çalışacaklar üç aya kadar,

e) Sportif faaliyetler kapsamında çalışacak yabancılar dört aya kadar,

f) Türk üniversiteleri ile yabancı ülkelerdeki üniversiteler arasında yapılmış ve Yükseköğretim
Kurulunca onaylanmış öğrenci değişim programları kapsamında staj yapacak yabancılar dört aya
kadar,
g) Genel Müdürlükçe belirlenen mevsimlik tarım ve hayvancılık işlerinde çalışacak yabancılar altı
aya kadar,
ğ) Belgeli turizm işletmelerinin sınırları dışında faaliyette bulunacak fuar ve sirklerde çalışacak
yabancılar altı aya kadar,
h) Ekonomik, sosyo-kültürel ve teknolojik alanlar ile eğitim konularında Türkiye'ye önemli
hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca bildirilen yabancılar altı
aya kadar,
ı) Tur operatörü temsilcisi olarak çalışacak yabancılar sekiz aya kadar,
i) Genel Müdürlükçe uygun görülen uluslararası stajyer öğrenci değişimi, yeni mezun stajyer
değişimi veya gençlik değişimi programları kapsamında staj yapacak yabancılar on iki aya kadar,
j) Üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşlarına araştırma yapmak veya bilgi ve görgülerini
artırmak amacıyla gelen yabancılar eğitim süresiyle sınırlı olmak kaydıyla ve her halükarda iki
yıla kadar,
k) Gençlik ve Spor Bakanlığı veya Türkiye Futbol Federasyonunun uygun görüşü olması kaydıyla
spor meşruhatlı vize ile Türkiye'ye gelen profesyonel yabancı sporcu ve antrenörler ile spor
hekimi, spor fizyoterapisti, spor mekanisyeni, spor masözü veya masörü ve benzeri spor elemanı
yabancılar spor federasyonları ve spor kulüpleri ile olan sözleşmeleri süresince,
l) Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslararası
Sözleşme'nin I/10 Kuralına göre devletlerle yapılan ikili protokoller gereği, ilgili idareden
Uygunluk Onayı Belgesi almış Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı ve kabotaj hattı dışında
çalışan gemilerde görev yapan yabancı gemiadamları iş veya hizmet sözleşmesi süresince,
m) Türkiye Avrupa Birliği Mali İşbirliği Programları kapsamında yürütülen program veya
projelerde görevlendirilen yabancılar görevleri süresince,
n) Türkiye'de bir örgün öğretim programına kayıtlı yabancı öğrencilerden ilgili mevzuat gereği
mesleki eğitim kapsamında bir işveren yanında staj yapması zorunlu olanlar zorunlu staj
süresince,
o) Yabancı ülkelerin Türkiye'deki diplomatik ve konsüler temsilciliklerinin bağlı birimi olarak
faaliyet gösteren okullarda, kültür kurumlarında ve din kurumlarında görevli yabancılar görevleri
süresince,
ö) Yabancı ülkelerin Türkiye'deki diplomatik ve konsüler temsilciliklerinde diplomatik kadro
üyesi, konsolosluk memuru, idari ve teknik kadro üyesi ve konsolosluk hizmetlisi, Türkiye'deki
uluslararası kuruluşlarda uluslararası memur ve idari ve teknik personel olarak görev yapan
kişilerin özel hizmetinde çalışan yabancılar iş veya hizmet sözleşmeleri süresince,
p) Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren askeri fabrika ve tersaneler ile Makina
ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi bünyesinde çalışacak yabancılar iş veya hizmet sözleşmeleri
süresince,
r) 18/6/2017 tarihli ve 7034 sayılı Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesinin Kuruluşu
Hakkında Kanunla kurulan Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesi bünyesinde çalışacak
yabancı uyruklu personel, araştırmacı veya yöneticiler iş sözleşmeleri süresince,
s) 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tıpta ve Diş Hekimliğinde
Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği uyarınca uzmanlık eğitimi alan yabancılar eğitimleri süresince,
çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilmektedir.
Mezkûr Yönetmeliğin "Çalışma izni muafiyeti başvurusu" başlıklı 49'uncu maddesinin ikinci
fıkrasında "Çalışma izni muafiyeti başvuruları yabancı tarafından yurt içinde sistem üzerinden
Bakanlığa, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk dış"
temsilciliğine yapılır. Türk dış temsilciliğine yapılan başvurular sistem üzerinden Bakanlığa iletilir.

ibaresi yer almaktadır. Yine aynı maddede "48 inci maddenin birinci fıkrasının (o) ve (ö) bentlerinde yer
alan yabancılar bakımından; a) Çalışma izni muafiyeti başvuruları Dışişleri Bakanlığına yapılır ve
Dışişleri Bakanlığınca uygun görülen başvurular Bakanlığa iletilir." hükmü bulunmaktadır.
Yönetmeliğin "Çalışma izni muafiyeti başvurusunun değerlendirilmesi" başlıklı 50'nci
maddesinde: "(1) Çalışma izni muafiyeti başvuruları, başvuruya dair bilgi ve belgelerin tam olması ve
yabancının muafiyet kapsamında olduğunun tespit edilmesi kaydıyla olumlu değerlendirilir, ihtiyaç
duyulması halinde ilgili mercilerin görüşleri alınır.
(2) Üç ay veya daha uzun süre için yapılan çalışma izni muafiyeti başvuruları Bakanlıkça
değerlendirilir. Başvurusu olumlu değerlendirilen yabancılara çalışma izni muafiyeti belgesi düzenlenir.
(3) Üç aya kadar talep edilen çalışma izni muafiyeti başvuruları;
a) Yurtiçinden yapılması halinde Bakanlıkça,
b) Yurtdışından yapılması halinde Türk dış temsilciliğince,
değerlendirilir..." hükümleri bulunmaktadır.
Bununla birlikte, Yönetmeliğin Geçici ve Son Hükümler başlıklı yedinci bölümünde bulunan Geçici Madde 1'in ikinci fıkrasının (d) bendi uyarınca, çalışma izni muafiyetleri teknik çalışmalar tamamlanıncaya kadar mevcut uygulamalarda olduğu gibi yürütüleceği öngörülmüştür. Bu kapsamda E-Muafiyet (Yabancıların Çalışma İzni Muafiyeti) sistemi şimdiye kadar olan süreçte uygulamaya
geçmediğinden, çalışma izni muafiyeti başvuruları Genel Müdürlüğümüzün yazılı onayı doğrultusunda Göç İdaresi Başkanlığınca ilgili yabancılara ikamet izni verilerek süreç yürütülmüştür.
Bakanlığımız tarafından yürütülen teknik çalışmaları tamamlanan "Çalışma İzni Muafiyeti Başvuru Sistemi" kullanıma açılacaktır. Bu kapsamda anılan Yönetmeliğin 01.10.2022 tarihi itibarıyla
48 inci maddesinde sıralanan ve yukarıda da açıklanmakta olan çalışma izni muafiyetlerine ilişkin başvurular https://emuafiyet.csgb.gov.tr adresinden çevrimiçi olarak alınmaya başlanacaktır.
Uluslararası ve Geçici Koruma kapsamındaki yabancıların mevsimlik tarım ve hayvancılık işleri için yapacağı çalışma izni muafiyeti başvuruları ise mevcut uygulamada olduğu gibi ilgili Valilikler
üzerinden alınmaya devam edilecektir. Çalışma izni muafiyeti başvurularında talep sahibi yabancıya ait en az altı (6) ay geçerlilik süresine sahip pasaportun bulunması gerekmekte olup yurt içinden çalışma izni muafiyeti başvurusu yapacak yabancıların ( ulusal kimlik belgeleri ile ülkemize giriş yapabilen yabancılar dahil) ülkemize Yurt içinden yapılacak çalışma izni muafiyeti pasaportlarıyla giriş yapmaları gerekmektedir. başvuruları, vize veya vize muafiyeti süresinin aşılmaması kaydıyla yabancının Türkiye'ye giriş tarihinden itibaren en geç otuz (30) gün içinde yapılabilecektir.