YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNDE VERGİSEL AVANTAJLAR
Bu yazımızda, işletmeler tarafından yapılacak tevsi veya komple yeni yatırımların, yatırım teşvik belgesi alınarak yapılması halinde sağlanacak vergisel ve diğer avantajlardan kısaca bahsedeceğiz.
Yatırımlar, Bakanlar Kurulu’nun (mevcut sistemde artık Cumhurbaşkanlığı Kararı) 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar (19.06.2012 tarihli Resmi Gazete)” Kararı ve bu Karar’ın uygulanmasına ilişkin 2012/1 Sayılı Uygulama Tebliği (20.06.2012 tarihli Resmi Gazete) tebliğ hükümleri çerçevesinde desteklenmektedir.
KDV İstisnası ile ilgili olarak 3065 Sayılı KDV Kanunu’nun 13/d maddesinde, Kurumlar Vergisi İndirimi ile ilgili olarak 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinde, Gelir Vergisi Stopaj Teşviki ile ilgili olarak 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 80. maddesinde ve bu maddeler kapsamında yayımlanan genel tebliğlerde uygulamanın nasıl olacağına dair düzenlemeler yapılmıştır. Diğer teşvik ve destekler ile ilgili düzenlemeler de ilgili bakanlık ve kurumlar tarafından yayımlanmıştır.
Yatırımın yapılacağı bölge ve sektöre göre değişmekle birlikte, genel olarak, teşvik belgesine bağlanan yatırımlar için sağlanan teşvik ve destekler aşağıdaki gibidir.
-KDV İstisnası
-İthalatta Gümrük Vergisi Muafiyeti
-İndirimli Oranda Kurumlar/Gelir Vergisi Desteği
-Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
-Faiz/kar payı Desteği
-Yatırım Yeri Tahsisi
-Bina İnşaat Harcamalarında KDV İadesi
-Gelir Vergisi Stopaj Desteği
-Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği
-Yatırım Harcamalarının %10’luk Kısmının Vergi Borçlarından Mahsup İmkanı
Bu teşviklerden sadece sigorta primi desteği ile gelir vergisi stopaj desteğinden yatırım tamamlandıktan sonra yararlanılabilmektedir. Diğer destek ve teşvikler ise genel olarak yatırım başlar başlamaz faydalanılan teşvikler olduğundan, daha yatırım aşamasında şirketlere önemli bir finansman katkısı sunmaktadır.
Yukarıda sayılan teşviklerden “indirimli oranda kurumlar vergisi” teşviki ile ilgili kısa bir örnek vermek istiyorum;
Bir işletme, imalat sanayine yönelik komple yeni bir fabrika yatırımı yapmak için 2022 yılı Ocak ayında yatırım teşvik belgesi almıştır. İşletmenin bu teşvik belgesine göre yapacağı yatırım tutarı 20.000.000 TL’dir. İşletme 2022 yılı ilk üç aylık döneminde yatırımının 4.000.000 TL’lik kısmını gerçekleştirmiştir. Teşvik belgesinde, bu işletme için kurumlar vergisi indirim oranı %55, yatırıma katkı oranı da %20 olarak belirtilmiştir. Bu işletme 2022 yılı üç aylık geçici vergi döneminde diğer faaliyetlerinden (yeni fabrika henüz faaliyete geçmemiştir) 2.000.000 TL kazanç elde etmiştir.
Yatırım teşvik belgesindeki verilere göre bu işletme için 2022 yılı ilk geçici vergi döneminde hesaplanacak vergi oranı %9,9 (tüm kazancın imalat faaliyetinden kaynaklandığı varsayıldığından %22 olan vergi oranından %55 indirim yapılacaktır) olarak uygulanacak ve 440.000 TL yerine (2.000.000*%22) 198.000 TL (2.000.000*%9,9) vergi ödeyecekti. Dolayısıyla bu işletmenin, daha yatırım başlar başlamaz, yaptığı yatırımın 242.000 TL’si (440.000-198.000), daha az vergi alınarak devlet tarafından finanse edilecekti.
Ancak imalat sanayine yönelik yatırımlarda, 2022 yılında yapılan harcamalar için, yatırıma katkı oranı 15 puan artırılacak ve vergi indirim oranı %100 olarak uygulanacağından (diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlar dahil) bu işletme için 2022 yılı ilk geçici vergi döneminde hesaplanacak vergi oranı %0 olarak uygulanacak, 440.000 TL geçici vergi ödeyecekken hiç vergi ödemeyecektir. Dolayısıyla bu işletmenin, daha yatırım başlar başlamaz, yaptığı yatırımın 440.000 TL’si daha az vergi alınarak devlet tarafından finanse edilmiş olacaktır.
Yukarıda özet olarak sunduğumuz ve bir örnek ile açıklamaya çalıştığımız teşvik ve desteklerden faydalanmak için, eğer yapılması planlanan yatırım bölge ve sektöre göre belirlenen asgari yatırım tutarının üzerinde ise (ister komple ister tevsi bir yatırım olsun), tek yapılması gereken ilgili yatırımın teşvik belgesine bağlanmasıdır.